Te koop: ruimte voor oorlogspraat
“L’Altramoda wenst je veiligheid in deze moeilijke tijden. Al onze vestigingen hebben nu uitverkoop (50% korting!) en heten je van harte welkom van 10 uur ’s ochtends tot 5 uur ’s avonds.” De oorlog was al twee weken in volle gang toen ik dit commerciële sms-bericht ontving, maar kennelijk konden zelfs de vallende bommen de Libanese koopmansgeest niet tot zwijgen brengen. Een groot deel van het land leek weliswaar zowel fysiek als emotioneel ongeraakt door de oorlog, maar hoe lang zou het duren voordat ‘oorlog’ de normale staat van bestaan zou zijn, en het héle land weer zou proberen door te gaan als voorheen? Zou een dergelijk moment bestaan? Hoe verwonderlijk zou dat zijn in een land als Libanon, waar conflict en chaos eerder norm dan uitzondering lijken te zijn? Een maand lang werden er in elk geval nauwelijks nieuwe reclame-posters op de borden gelijmd. Vandaar dat er gedurende de hele oorlog overal langs de wegen naar het zuiden geadverteerd werd met ‘De koning te rijk in Rest House Tyre!’ – ietwat ironisch, gezien de ligging van het betreffende hotel: aan het strand in Tyre, midden tussen de Israelische vaartuigen en de lanceerinstallaties van Hezbollah, met al het overvliegend geweld dat daarmee gepaard ging. Slechts één bank durfde het aan te adverteren tijdens de oorlog. Grote aanplakbiljetten gevuld met jaartallen van Israelische invasies, eindigend in 2006, met ‘Ook dit maal zullen we weer herbouwen’. Misschien ietwat voorbarig, maar zeker hoopgevend.
Inmiddels zijn de gevechten en de verdwaasdheid van de afgelopen maand voorbij, en geldt ook in de reclamewereld ruim baan voor de oorlog. Een groot deel van de billboards in het land wordt bezet door de posters van Hezbollah. Ze tonen ons foto’s van vechtende strijders; Hassan Nasrallah; verwoeste huizen met de tekst ‘Made in America – Trade Mark’; de begrafenis van een Israelische soldaat; en een jongetje met een gele vlag. Ernaast wordt in Arabisch, Frans of Engels ‘De Goddelijke Overwinning’ uitgeroepen. Het andere deel van de billboards wordt langzaamaan weer ingenomen door de adverteerders van weleer – banken, mode-winkels en drank. Vrijwel zonder uitzondering refereren ze aan de oorlog, al dan niet spottend. Het bekende whisky merk dat ons aanmoedigt vooral te blijven lopen geeft ons een plaatje van de meter van de benzinetank: leeg. ‘Keep walking’. En beter nog: de brug achter je verwoest? ‘Keep walking’. Die Libanezen zijn niet stuk te krijgen.