Land van Babel

Ik had een afspraak op een school in een dorpje ten Noorden van Beiroet, in de bergen. Zoals gebruikelijk was ik ruim op tijd vertrokken omdat ik niet precies wist waar de school was, en ik zo rustig de weg zou kunnen vragen – een slimmere strategie dan te proberen je locatie op de kaart te vinden of vantevoren een routebeschrijving te vragen, want dan raak je sowieso de weg kwijt. Ik ben eraan gewend, de weg vragen. Meestal probeer ik het eerst in het Arabisch, en als dat geen resultaat oplevert ga ik over op Frans (in de overwegend Christelijke gebieden) of Engels (in de overwegend Moslim-gebieden). Mijn avonturen vonden dit keer plaats rond Bikfaya, ook bekend als het Christelijk hart-land, dus het zou wel Frans worden.

De eerste wegwijzer was een vrouw op leeftijd die langs de kant van de weg wandelde met een boodschappentas. Ze zag mij al van verre aankomen en glimlachte vriendelijk toen ik stopte en het raampje open draaide. Haar gezicht betrok toen ik in het Arabisch vroeg of ze wist waar die-en-die school was. ‘Geen idee,’ zei ze in het Frans, ‘ik ben hier ook pas net aangekomen.’ Met vinnige passen liep ze door.

Een eindje verderop vond ik een benzine-station. Ik tankte, en besloot meteen maar in het Frans te beginnen met mijn vraag over de juiste afslag. De medewerker van het pompstation keek me verschrikt aan, stamelde ‘ik spreek geen Engels!’ en rende weg om zijn baas te halen. Die wist me in een mix van Frans, Engels en Duits een eind in de goede richting te helpen.

Tot de laatste splitsing in de weg – moest ik links of rechts? Ik wilde niet het risico lopen weer verkeerd te rijden, dus ik parkeerde de auto en ging een stomerij binnen voor advies. ‘Spreekt U Arabisch of Frans?’ vroeg ik, voordat ik uberhaupt over de weg zou beginnen. ‘Engels, graag’ zei de man met een vriendelijke glimlach.

Het zal je niet verbazen dat de school drietalig bleek te zijn.

Opa, Oma en de sinaasappels

Allebei Walid’s grootouders weten niet precies hoe oud ze zijn. Opa is geboren in de periode dat wat nu Libanon heet nog onderdeel was van het Ottomaanse Rijk en houdt het er zelf op dat hij 94 is; oma is een paar jaar jonger. Ze wonen in een gebouw in het centrum van Nabatiyeh, een stadje in Zuid Libanon, met een tuin op de begane grond en hun jongste zoon met zijn familie op de verdieping boven hen. Oma brengt het grootste deel van haar dag door in de keuken, ervoor zorgend dat er altijd wat te eten is voor kinderen en kleinkinderen die langskomen. Opa wandelt voorzichtig door de tuin en geeft de kippen eten, of zit op zijn vaste plek op de bank, voeten op een krukje, om ons over zijn leven te vertellen. Soms gaat het over zijn jeugd, toen ze in een huis woonden met een dak van aangestampte aarde. Als het dak begon te lekken dan wisten ze dat de lente begonnen was: uit de verdwaalde zaadjes in de aarde begonnen wortels te groeien, en die zorgden voor gaatjes in het plafond.

Eergisteren waren we bij de grootoudes in Nabatiyeh en kregen we een les over citrusbomen. Wist je dat je een sinaasappelboom in een citroenboom kan veranderen, en omgekeerd? En in een grapefruit? En omgekeerd? Opa legde uit hoe dat moet: Stel, je wilt graag sinaasappels, maar je tuin staat vol met citroenen. Neem ergens een twijgje van een sinaasappelboom, maak een inkeping in een grote tak van je citroenboom en stop het twijgje erin. Bind het geheel af en wacht tot de volgende bloei: aan die tak zullen sinaasappels groeien!

Oma had ook een sinaasappel-truc die ze graag met ons deelde: een manier om altijd supervers sap bij de hand te hebben. Snij de top van een sinaasappel af, zodat je een cirkel ziet van ongeveer 3 cm doorsnede. Steek met een mes of een scherpe pin een aantal keer in het vruchtvlees, van boven naar beneden (zorg dat de rest van de schil heel blijft). Doe dan het kapje er weer op; klaar om mee te nemen naar school of werk. Op het moment dat je dorst krijgt, zet je de sinaasappel aan je mond en knijp je hem van onderaf leeg. Een paar keer oefenen en dan kun je het zonder knoeien. Verser kan niet!

Kijk nou wat we bij opa en oma in de tuin vonden? Hollandse Zuivelcontrole!

Ondertussen, zo’n 200 kilometer verderop...

Vandaag is het Hariri-Tribunaal begonnen in Den Haag (of, om precies te zijn, Leidschendam). Het is te hopen dat de rechters, advocaten en aanklagers een betere topografische kennis van Nederland hebben dan de journalisten die vanuit Libanon zijn overgekomen om de verslaglegging te verzorgen:

Dat vierkante tekstwolkje zegt ‘La Haye’: Den Haag. De laatste keer dat ik in Nederland was, heette die stad nog Maastricht...

Elk nadeel...

Ok, laten we wel wezen: Libanon mag zich dan laten voorstaan op een glamoureus nachtleven, een reputatie als ‘het Parijs van het Midden Oosten’, en een overdaad aan dure auto’s and nog duurdere feesten en partijen, in het dagelijks leven blijft het een ontwikkelingsland, en dat betekent dat heel veel dingen heel vaak niet werken. Soms is dat vermoeiend, en dan moet ik de grote Nederlandse voetbalfilosoof aanhalen om niet in vloeken uit te barsten: • Het mobiele telefoonnetwerk is gammel en werkt alleen als het daar zelf zin in heeft, net als de internetverbinding (attachments van meer dan 0.5Mb? Vergeet het maar). Altijd een perfect excuus bij de hand dus, als je een belangrijk telefoontje of email vergeten bent. Ja ik probeerde je dat rapport te mailen, maar hij verstuurde ‘m niet... • Elke dag een paar uur geen electriciteit, dus geen lift naar de 8e verdieping. Geeft niet, traplopen is goed voor de gezondheid! • Vanwege datzelfde gebrek aan electriciteit zitten we regelmatig een avond in het donker. Goed voor onze relatie; kaarslicht is romantisch, toch? • Openbaar vervoer is niet geregeld door de overheid, maar door elkaar beconcurrerende buschauffeurs, die bij te weinig passagiers de route naar eigen inzicht aanpassen. Is ook leuk, kom ik weer eens in een andere buurt. En dat laatste stuk naar huis lopen betekent dat ik vandaag weer niet naar de sportschool hoef. • Als je wel een auto hebt en bij ons in de buurt moet parkeren, moet je elke twee uur naar beneden om geld in de parkeerautomaat te gooien – dagkaarten en parkeervergunningen voor buurtbewoners bestaan niet. Dat geeft je elke twee uur de gelegendheid om dankbaar te zijn voor het feit dat Libanon opstoot in de vaart der volkeren... al was het maar alleen met dit parkeerbeleid. • Als het regent zuigen de muren van het huis zich vol, en als we ze aanraken stroomt het water aan de binnenkant naar beneden. Lekker avontuurlijk, toch, net als in een tent... leuk, elke dag kamperen! • Isolatie van huizen is onbekend, dus in de winter is het KOUD en in de zomer is het BLOED HEET. Ben een echt natuurmens geworden, helemaal in touch with the seasons.

Eigenlijk niks te klagen dus!

Ramptoerisme van het 'beschaafde' soort

Je kent het wel, die beelden: ergens in de Westerse wereld is een aanslag gepleegd, en onmiddellijk gaan er in het Midden Oosten een paar jongens de straat op om juichend en toeterend hun blijdschap te uiten. Zeker als het gaat om aanslagen in Israel (een land dat ondanks haar geografische ligging constant tot het ‘Westen’ wordt gerekend), worden deze scooterbrigades breed uitgemeten in de Nederlandse media, om te laten zien wat een barbaren het toch zijn. Zouden wij, beschaafde mensen uit democratische landen, nooit doen, juichen om andermans leed en pijn! Integendeel, ‘Wij’ Westerse democratieën doen dat op een veel beschaafdere manier: wij genieten ervan met een kopje koffie erbij.

Onderstaande video gaat over de bombardementen in Gaza vanaf Israel bezien. Luister vooral naar het commentaar van de toeristen.

(Volgende video toegevoegd omdat de bovenstaande verwijderd is)