Broken memory

It is known that a fish forgets everything after one tour around the fishbowl.

And you, Lebanese, when was the last time you tested your memory?

Two options only

A ‘Green Line’ runs through Beirut, starting in Downtown and going South-East, separating the city and later on the country into two parts. East of the ‘line’ is Christian, West of the ‘line’ is Muslim. Although never an official frontier, its physical presence (stemming from the civil war) is still visible in many places in Beirut – certain houses on the roads that make up the line are still riddled with bullet-holes and signs of rocket-attacks. Yet even though the line is only visible in the city, I can never entirely forget about the division of the country. It’s not just the endless amounts of crosses and mini-Jesuses that decorate the roads in the Christian areas, nor the Ramadan banners in the Muslim areas. It’s me.

Being a tall, blond, European female means being subjected to many different stereotypes, depending on where I am in the world. In Africa it meant I was rich, in the USA it meant I was a model. In Lebanon, it can mean one of two things, and again, it depends on my geographical location.

In the Muslim areas of Lebanon, both city and country-side, it is automatically assumed that I am a journalist. After all, Lebanon is bursting at its seams with 20- and 30-something independent European females who want to report on the Middle East but do not have the freedom to do so in many other Arab countries. The stereotype is mainly annoying when I try to arrange a permit to South Lebanon, and have to explain why I would like to visit Hezbollah-favoring territories if not for media-related issues. On the streets, I don’t feel noticed, other than the occasional disagreeing look of a Muslim sheikh and his wife.

It’s a whole different story in the ‘other’ part of the country. Waiting for the bus on the street-side will inevitably result in several proposals that may or may not include cups of coffee or glasses of alcohol. Men who would otherwise never ask for directions feel compelled to back up and ask me ‘where is that shopping mall again? Oh, you don’t know? Where are you from then? Would you like to get in the car?’ I still don’t know where to look when the passing cars slow down for their ultimate staring and drooling experience. But the worst is when, like this weekend, we are trying to escape the heat in Beirut and spend the night in a hotel in Broummana. ‘Excuse me sir, the woman, who is she?’ ‘She’s my fiancée.’ ‘Ah ok. Mmmm. Let’s see. No, I’m sorry, we don’t have any vacancies.’ The accompanying look leaves room for no doubt that in his eyes, we are obviously lying, and Walid just picked me up from the street for $50 a night.

I know this is by far not the worst type of racism in Lebanese society. One only has to look at the malicious behavior towards the Sri Lankan maids and Bangladeshi gas-station attendants to see how much worse it can get. But it’s still hurtful, insulting and limiting; if given the choice between press or prostitute, I would still like to have the option to say ‘neither’.

+970

So now we can call to Palestine. Until yesterday, if you wanted to talk to someone in the Occupied Territories, you’d have to call from Lebanon to Jordan, and Jordan would connect you to Gaza, Ramallah or the West Bank. It was the first decision of the new minister of telecommunications of the brand new Lebanese government, to open the lines with some of our Southern neighbors. We still can’t make phone-calls to Israel, though. But Israel can call us. They did, during the war of July 2006, to tell us that we were playing with fire by allowing Hassan Nasrallah to ‘play around in our country’, and that we would burn for it. Not that we didn’t notice already. Apparently they are still doing the telephonic anti-propaganda, because a few days ago Walid’s grandfather picked up the receiver and heard a voice explaining to him in perfect Arabic that really, it’s time to get rid of Hezbollah. The old man, not knowing it was a recording on the other end of the line, gave them a piece of his mind: he would decide who to support and who not.

So what if we could call Israel? Would anyone there listen to political advice from this side of the border?

Een niet-Sji'iet

Twee jaar geleden maakte een Nederlandse journaliste een kort filmpje over het uitgaansleven van Beirut tijdens de oorlog met Israel, waarin Faysal, een vriend van mij, geïnterviewd werd. Door het betere knip- en plakwerk tijdens de montage kwam zijn introductie ongeveer over als: “Ik ben Faysal. Ik ben een Sji’ietische moslim. Ik ga elke avond uit en drink alcohol.” De reacties op het filmpje (te zien op de website van het tv-station dat het had uitgezonden) waren voorspelbaar: “Nou, dat is echt geen moslim. Moslims drinken geen alcohol.”

Klopt. Faysal vindt zichzelf geen moslim. Maar geen religie hebben bestaat niet in Libanon. Bij je geboorte krijg je automatisch de religie van je vader (of die nou ergens in gelooft of niet – hij heeft ‘m weer van zijn vader gekregen), en dat bepaalt vervolgens een heel aantal zaken in je leven: huwelijk, scheiding, erfrecht, het zijn allemaal dingen die in het burgerlijk wetboek niet voorkomen, en die uitsluitend en alleen volgens de ‘wetten’ van je religie geregeld worden. (Zo kunnen Christelijke Maronieten bijvoorbeeld niet scheiden, en krijgen Sunnietische grootouders aan vaderszijde de voogdij over kleinkinderen ouder dan 7 jaar als de vader overlijdt). Je religie zegt niets over je religiositeit, en alles over welke posities je kunt bereiken in de overheid (alleen Maronieten kunnen President en Opperbevelhebber van het leger worden, alleen Sji’ieten kunnen Voorzitter van het Parlement worden, etc.). Gelovig of niet, op je ID-kaart staat een religie vermeld, en aanmeldinsformulieren op scholen en universiteiten hebben zonder uitzondering een vakje voor je godsdienst – een vakje dat je verplicht bent in te vullen.

Faysal zegt dus “Ik ben Sji’iet,” zonder dat hij zich de morele voorschriften van de Islam houdt, en iedereen in Libanon begrijpt dat dat kan. Het gelijkstellen van geloof en gelovigheid, zoals de Nederlander die commentaar leverde op het filmpje deed, gebeurt hier niet – en wordt ook niet begrepen. Atheist? Agnost? Helemaal niets? Dat komt simpelweg niet voor.

Welke feestdagen vier jij eigenlijk? Vroeg mijn collega een paar dagen geleden, vissend naar mijn religie. Dit jaar heb ik kerstmis gevierd, en ik heb gevast voor Ramadan, was mijn antwoord. Oh, ben je geen Christen dan? Vroeg ze door. Nee, ik ben geen Christen. Wat ik dan wel was, wilde ze weten. Mijn Niets. Ik ben helemaal niets, werd ontvangen met een heftig hoofdschudden.

Nee, nee. Je begrijpt het niet. Ik vraag wat je bent, wat is je familie? Walid moest hartelijk lachen toen ik de conversatie navertelde. Zelfs na drie jaar in Nederland is het voor hem nog moeilijk zich voor te stellen dat je je niet automatisch met een religie identificeert, omdat je die nou eenmaal bij je geboorte is toegeschreven. Als je in Libanon niet gelooft, dan betekent dat niet dat je ‘niets’ bent – dan betekent dat dat je niet-iets bent.

Dus in Libanon ben ik een niet-Protestant. En Faysal is een niet-Sji’iet.

Hup Holland Hup

At the time of writing, it’s 2 for the Dutch team and 0 for the Italians. I still don’t really understand the excitement that football generates in this country, seeing that the only sport worth a national team is basketball, but tonight there truly is something at stake. No, I don’t say that because it’s my own national team playing. It’s because of their opponent. Look at this… 1968 Italy wins European Championship. and 1968 ‘Operation Gift’: Israel Defense Forces (IDF) commando raid on Beirut International Airport.

1982 Italy wins the World Cup. and 1982 ‘Operation Peace of Galilee’ / First Lebanon War: Israeli invasion of Lebanon, up to and including Beirut, resulting in the occupation of South Lebanon (liberated in 2000).

2006 Italy wins the World Cup. and 2006 ‘Second Lebanon War’. Israel attempts to invade Lebanon, bombs large parts of South Lebanon, Southern Suburbs of Beirut and Bekaa.

See the pattern? It’s mainly for safety reasons that I want the Dutch team to win…