Gebeurt er eigenlijk nog wat?

Het lijkt misschien alsof er niet veel gebeurt in Libanon dezer dagen – zolang dit land het internationale nieuws niet haalt, is het makkelijk te vergeten dat er wel degelijk iets aan de hand is. Zelfs als je hier woont (en je verre houdt van kranten en tv), zou je zonder moeite kunnen denken dat er geen vuiltje aan de lucht is, dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen. Maar er is wel degelijk vanalles gaande. Sinds 23 September is de periode van de presidentsverkiezingen begonnen; een periode van twee maanden waarin de leden van de overheid, het ene deel gesteund/gestuurd door de VS/Europa, het andere deel door Syrië/Iran, een nieuwe president moeten kiezen, iemand die de huidige, nog door Syrië ‘aangestelde’ (en onverholen de Syrische belangen dienende) president moet opvolgen. Dat dit niet van een leien dakje gaat, moge duidelijk wezen. Wat volgt is een poging de situatie uit te leggen, met bijbehorende achtergrondinformatie.

Van belang is de uiterst ondemocratische verdeling van machtsposities: er zijn in Libanon 18 officiëel erkende sektes (religieuze stromingen) en de verschillende politieke posities zijn in ingedeeld op basis van deze religieuze opdeling van de bevolking. Alleen Maronitische christenen hebben het recht tot president verkozen te worden; alleen een Soennitische moslim kan premier worden, en alleen een Sji’ietische moslim kan de post van ‘speaker of the house’ (voorzitter van de kamer) bekleden.

Deze verdeling is tot stand gekomen onder toeziend oog van de toenmalige kolonisator Frankrijk, en is gebaseerd op een volkstelling uit 1932: omdat de Maronieten de grootste bevolkingsgroep waren (en de lievelingetjes van la douce France), kregen zij de belangrijkste positie toegewezen. Dat sindsdien de samenstelling van de bevolking aanzienlijk veranderd is, is publiek geheim – het is algemeen bekend dat in een huidige census de Soennieten en de Sji’ieten veruit als grootste bevolkingsgroep naar voren zou komen; welke van de twee de grootste is, hangt af van je gesprekspartner: Soennieten beweren uiteraard dat zij de meerderheid binnen de meerderheid zijn, Sji’ieten claimen die status ook.

Sinds 1932 is er echter geen census meer geweest, en je kunt je wel voorstellen dat dat zij die nu het pluche bezetten er alles aan doen een nieuwe census (en dus een eventuele herziening van de machtsverdeling) tegen te gaan. En daar ligt nu (een deel van) het probleem: na de oorlog van zomer 2006 besloot het overgrote deel van de Sji’ietische volksvertegenwoordiging (met name de afgevaardigden van Hezbollah en Amal, samen met hun Maronitische bondgenoot Aoun (die een groot deel – misschien zelfs de helft – van ‘s lands Christenen vertegenwoordigt)) dat het tijd was voor een ‘Overheid van Nationale Eenheid’, waarin hun alliantie minstens één-derde van de regering zou moeten vormen. Het waren ten slotte de Sji’ieten die het ergst onder de oorlog hadden geleden, en de Sji’ieten die het land hadden verdedigd tegen de Israelische aanvallen, was hun redenering. Nog nadeinend op de golven van hun ‘Goddelijke Overwinning’ demonstreerden ze door een tentenkamp op te zetten in Downtown, waar het overgrote gedeelte van de regeringsgebouwen te vinden is. Tegelijkertijd traden hun ministers af.

Het tentenkamp is er nu al bijna een jaar en is inmiddels bijna leeg, het openbare leven in Downtown (normaal gesproken ook een upscale winkel- en horeca gebied) ligt al die tijd al op z’n gat, en de oppositie is nog maar weinig dichterbij de vervulling van haar eisen gekomen. Daarom is deze presidentsverkiezing zo belangrijk: het is zowel een inzet in de onderhandelingen als de uitkomst ervan. Hoe zit dat nu precies?

Volgens de constitutie moet, om een nieuwe president te kiezen, in de eerste verkiezingsronde twee-derde van het parlement aanwezig zijn. Door het her en der opblazen van ministers en parlementsleden in het afgelopen jaar haalt de zittende regering die twee-derde meerderheid niet, en zal ze dus de (afgetreden) parlementsleden van de oppositie erbij moeten halen om tot een besluit te komen.

In de tweede ronde, echter, is slechts een ‘simpele meerderheid’ nodig (50%+1), en die heeft de regering (voorlopig) nog wel. Waar ze nu dus op zinnen, is een manier om de eerste ronde over te slaan en direct naar de tweede verkiezingsronde te gaan, en zodoende hun kandidaat aan de macht te helpen (dat ze het onderling niet eens kunnen worden over wie van hun meer dan 8 kandidaten het zou moeten worden, is niet echt bevorderlijk voor hun onderhandelingspositie, maar dat terzijde). De oppositie, ondertussen, blijft hameren op het feit dat zij nodig zijn voor de twee-derde meerderheid, en de regering dus met hen moet onderhandelen over een ‘consensus-kandidaat’. Iemand waar beide kanten het mee eens zijn, terwijl ze op dit moment zelfs weigeren met elkaar te praten. Tja.

De oppositie heeft aangeboden om in ruil voor een consensus-kandidaat het tentenkamp uit Downtown te verwijderen en hun eis voor een één-derde vertegenwoordiging in de regering (wat hen, tot grote schrik van de zittende regering en haar Westerse handlangers, een veto-recht zou opleveren) te laten vallen. Een president is immers flink wat waard! Die kan dan altijd nog het één of ander aanpassen in de machtsverhoudingen, zal de redenering wel zijn.

Zoals ik zei, de verkiezingsperiode is op 23 september ingegaan, maar de eerste bijeenkomst werd direct uitgesteld tot 23 oktober, omdat wel duidelijk werd dat de zittende regering en de oppositie elkaar liever afschieten dan de hand schudden, en men nog niet klaar was voor overleg. 23 oktober kwam en ging weer voorbij, en de vergadering werd uitgesteld tot 12 november (dit overigens onder leiding van de Sji’ietische spreker van het huis, die dondersgoed weet dat mocht een eerste ronde plaatsvinden zonder resultaat, de kansen van de oppositie compleet verkeken zijn, want dan kan de zittende regering de nieuwe president kiezen met de 50%+1 meerderheid).

De termijn van de huidige president loopt af op 23 november. Niemand verwacht enige vooruitgang in de onderhandelingen tot vlak vóór die tijd, want de belangrijkste troeven worden voor het laatst bewaard. Mocht het niet lukken een kandidaat te vinden die voor beide partijen aanvaardbaar is, dan ligt het scenario al klaar: twee overheden, waarvan één de zittende en één gevormd door de oppositie (en mogelijk een gewapende strijd tussen beide, zoals dat ook gebeurde in de laatste jaren van de burgeroorlog in 1989-1990).

Nou is het praktisch gezien al zo dat de regering voor de bevolking van het ene deel van het land zorgt en de oppositie voor die van het andere, maar dat is onderwerp voor een volgende bericht...

He who cast the first stone probably didn’t

The following is an article I found last year in the International Herald Tribune, written by Daniel Gilbert. At the time (24 July 2006), the war between Israel and Lebanon/Hezbollah had only been going on for a week, and the discussion in the international community seemed to focus mainly on the 'disproportonality' of Israel's attack. As a psychologist, Gilbert has a couple of very interesting insights on how people react to each other, and his sources are interesting psychological researches into how people rationalize their own and other's actions and reactions. I am copying his text here in its full length, because I would like to share his insights with you and the article itself is well-written en worth the read:

Long before seat belts or common sense were particularly widespread, my family made annual trips to New York in our 1963 Valiant station wagon. Mom and Dad took the front seat, my infant sister sat in my mother's lap and my brother and I had what we called "the wayback" all to ourselves.

In the wayback, we'd lounge around doing puzzles, reading comics and counting license plates. Eventually we'd fight. When our fight had finally escalated to the point of tears, our mother would turn around to chastise us, and my brother and I would start to plead our cases.

"But he hit me first," one of us would say, to which the other would inevitably add, "But he hit me harder."

It turns out that my brother and I were not alone in believing that these two claims can get a puncher off the hook. In virtually every human society, "He hit me first" provides an acceptable rationale for doing that which is otherwise forbidden. Both civil and religious law provide long lists of behaviors that are illegal or immoral - unless they are responses in kind, in which case they are perfectly fine.

After all, it is wrong to punch anyone except a puncher, and our language even has special words - like "retaliation" and "retribution" and "revenge" - whose common prefix is meant to remind us that a punch thrown second is legally and morally different than a punch thrown first.

That's why participants in every one of the globe's intractable conflicts - from Ireland to the Middle East - offer the even-numberedness of their punches as grounds for exculpation.

The problem with the principle of even-numberedness is that people count differently. Every action has a cause and a consequence: Something that led to it and something that followed from it. But research shows that while people think of their own actions as the consequences of what came before, they think of other people's actions as the causes of what came later.

In a study conducted by William Swann and colleagues at the University of Texas, pairs of volunteers played the roles of world leaders who were trying to decide whether to initiate a nuclear strike. The first volunteer was asked to make an opening statement, the second volunteer was asked to respond, the first volunteer was asked to respond to the second, and so on. At the end of the conversation, the volunteers were shown several of the statements that had been made and were asked to recall what had been said just before and just after each of them.

The results revealed an intriguing asymmetry: When volunteers were shown one of their own statements, they naturally remembered what had led them to say it. But when they were shown one of their conversation partner's statements, they naturally remembered how they had responded to it. In other words, volunteers remembered the causes of their own statements and the consequences of their partner's statements.

What seems like a grossly self- serving pattern of remembering is actually the product of two innocent facts. First, because our senses point outward, we can observe other people's actions but not our own.

Second, because mental life is a private affair, we can observe our own thoughts but not the thoughts of others. Together, these facts suggest that our reasons for punching will always be more salient to us than the punches themselves - but that the opposite will be true of other people's reasons and other people's punches.

Examples aren't hard to come by. Shiites seek revenge on Sunnis for the revenge they sought on Shiites; Irish Catholics retaliate against the Protestants who retaliated against them; and since 1948, it's hard to think of any partisan in the Middle East who has done anything but play defense. In each of these instances, people on one side claim that they are merely responding to provocation and dismiss the other side's identical claim as disingenuous spin. But research suggests that these claims reflect genuinely different perceptions of the same bloody conversation.

If the first principle of legitimate punching is that punches must be even-numbered, the second principle is that an even-numbered punch may be no more forceful than the odd- numbered punch that preceded it.

Legitimate retribution is meant to restore balance, and thus an eye for an eye is fair, but an eye for an eyelash is not. When the European Union condemned Israel for bombing Lebanon in retaliation for the kidnapping of two Israeli soldiers, it did not question Israel's right to respond, but rather, its "disproportionate use of force." It is O.K. to hit back, just not too hard.

Research shows that people have as much trouble applying the second principle as the first. In a study conducted by Sukhwinder Shergill and colleagues at University College London, pairs of volunteers were hooked up to a mechanical device that allowed each of them to exert pressure on the other volunteer's fingers.

The researcher began the game by exerting a fixed amount of pressure on the first volunteer's finger. The first volunteer was then asked to exert precisely the same amount of pressure on the second volunteer's finger. The second volunteer was then asked to exert the same amount of pressure on the first volunteer's finger. And so on.

The two volunteers took turns applying equal amounts of pressure to each other's fingers while the researchers measured the actual amount of pressure they applied.

The results were striking. Although volunteers tried to respond to each other's touches with equal force, they typically responded with about 40 percent more force than they had just experienced. Each time a volunteer was touched, he touched back harder, which led the other volunteer to touch back even harder. What began as a game of soft touches quickly became a game of moderate pokes and then hard prods, even though both volunteers were doing their level best to respond in kind.

Each volunteer was convinced that he was responding with equal force and that for some reason the other volunteer was escalating.

Neither realized that the escalation was the natural byproduct of a neurological quirk that causes the pain we receive to seem more painful than the pain we produce, so we usually give more pain than we have received.

Research teaches us that our reasons and our pains are more palpable, more obvious and real, than are the reasons and pains of others. This leads to the escalation of mutual harm, to the illusion that others are solely responsible for it and to the belief that our actions are justifiable responses to theirs.

None of this is to deny the roles that hatred, intolerance, avarice and deceit play in human conflict. It is simply to say that basic principles of human psychology are important ingredients in this miserable stew. Until we learn to stop trusting everything our brains tell us about others - and to start trusting others themselves - there will continue to be tears and recriminations in the wayback.

Daniel Gilbert, a professor of psychology at Harvard, is the author of "Stumbling on Happiness."

Sunny side up

There are, of course, always things to miss. I might miss my friends in the Netherlands, my family, my beloved. I might miss stroopwafels, liquorice and yellow cheese of the Gouda-variety. I might miss biking everywhere, and peace and calm in the middle of the city. And I do. But right now, most of all, I miss autumn. I miss seeing the world turn yellow, orange, red and brown. I miss the heavy rain announcing the end of summer. It’s the end of October; it’s sunny and 27 °C.

It's getting ridiculous. Or maybe I am just all too used to something far more dramatic than a few splotches of water and a fresh breeze interrupting otherwise sunny, warm days to remind me that seasons exist when flipflops aren’t appropriate footwear…

Dat hadden we nou net nodig

We hebben gordijnen nodig, volgens de huisbaas. Dat we nogsteeds geen warm water hebben, dat de kraan in de badkamer lekt aan de achterkant, dat er vocht onder uit de koelkast loopt, dat als het regent de woonkamer blank staat omdat de voordeur net iets te klein is voor de deuropening - dat zijn allemaal details. Het is belangrijker dat er niemand bij ons naar binnen kan kijken. Eerst dacht ik dat het was vanwege de werkers die met de rest van de appartementen bezig zijn - doordat het gebouw een hoek maakt, kunnen zij rechtstreeks bij ons de slaapkamer in kijken, en het zou natuurlijk goed kunnen dat de aanblik van twee jongedames in korte pyjamabroekjes hen in de ogen van de huisbaas iets teveel afleidt. Maar nee. De werkelijke reden dat de gordijnen ineens bovenaan de to do - list stonden, werd duidelijk met het vriendelijke verzoek van de huisbaas om niet, net zoals vorig jaar (toen mijn huisgenote in een appartement een verdieping lager woonde) "constant allerlei jongens op bezoek te hebben". De buren hadden geklaagd. De beloofde gordijnen? Een prachtig staaltje 'verstoppen en net doen alsof je niet weet dat het gebeurt' dus. Maar mij hoor je niet klagen, ik hoop alleen dat het niet van die hier oh-zo-populaire dikke groen-met-gouden drapeersels worden...

Symbolic?

Lebanon is almost halved; Palestine is torn to pieces; Hezbollah is resisting destruction. And these are only the flags...

Photo taken at the Lebanon - Palestinian/Israeli border; September 1st, 2007.