Onderzoek, of: Nicolien achter de bar

Na een weekje rondlopen in de stad was het vrijdagavond tijd voor het echte werk: ik ging op onderzoek uit. Via Mohammed, die ik nog kende van vorig jaar (en die nu in Zwitserland woont), had ik kennis gemaakt met Safa, en zij kwam me ophalen bij de Koninginnedagreceptie van de ambassade om samen de kroeg in te duiken. Mijn scriptie gaat tenslotte over het nachtleven… In ‘Kayan’, Safa’s stamkroeg, ontmoetten we haar man Imad en een aantal van haar vrienden. ‘Casual Friday’ is hier een onbekend begrip: sneakers en t-shirts heb ik nauwelijks gezien. Wel meisjes in blote glittertopjes, vol make-up en sieraden, en jongens in keurige lichte overhemden met strakke kapsels. De barman was een goeie: hij keek me aan en zei ‘something not too sweet?’, waarna ik een Wodka-Sour voorgeschoteld kreeg. De rest van de avond werden we voorzien van een continue stroom van olive-shots, wodka-sours en andersoortige gekleurde drankjes. Dit alles ging vergezeld van nacho’s met salsa en, ook zeer gebruikelijk hier, stukken wortel gedoopt in water met citroen en zout. Al snel was het zo gezellig dat de barman me uitnodigde achter de bar en zijn omzet verhoogde door die lange blonde shots te laten maken. Mijn Springbokkies (pepermuntlikeur met Baileys, een recept uit Zuid Afrika) waren meteen een enorm succes en de rest van de avond dronken wij gratis. Mooi! Dat scheelt weer in het onderzoeksbudget.

Om half 2 was het tijd voor wat anders, en Safa en Lila vonden het een goed idee om mij Crystal te laten zien. Crystal is de duurste, meest luxueuze en meest tot de verbeelding sprekende club van Beirut. Zodra ik het onderwerp van mijn onderzoek noem, begint iedereen over Crystal, maar niemand is er ooit binnen geweest. Je begrijpt dat ik érg nieuwsgierig was geworden… De ruimte vóór de club staat altijd vol met porsches, bentleys, ferrari’s en andere grote glimmende gevaartes, die uiteraard niet door de eigenaar zelf geparkeerd worden maar door de valet-service (overigens ook iets wat hier redelijk gebruikelijk is). Het verhaal gaat dat er elke avond wel één of twee flessen champagne van $1750 (ja, zeventienhondervijftig Amerikaanse dollars) besteld worden. Die worden dan onder luid tromgeroffel, gevolgd door een spotlight, naar de tafel van de gelukkige klant gebracht. Voordat de muziek hervat wordt, roept de dj nog even om of de fles in één keer betaald wordt of in afbetalingen van $300 per maand gedurende 6 maanden. Je moet er wat voor over hebben om indruk te maken op de dames. Ondanks het feit dat wij voor kwamen rijden in een volvo (na al die shots en wodka, ja), konden we zonder problemen doorlopen naar binnen (volgens Safa en Lila omdat ik langer was dan de uitsmijters, volgens mij omdat het al ver na middernacht was). Hoewel niet zo spectaculair als ik had verwacht, was ik onder de indruk van de hoeveelheid mooie mensen binnen. Het feit dat niemand champagne bestelde werd ruimschoots goedgemaakt door een vuurvreter-show en een man die in een reusachtige ballon verdween. En als jullie denken dat onderzoek doen niks voorstelt: ik zat om half 4 ‘s nachts halfdronken op het toilet aantekeningen te maken in het in mijn handtas meegesmokkelde kladblokje…

(oorspronkelijk geplaatst op qussa.johojournal.nl)

De Armeense Internet-maffia

Omdat Faysal en ik allebei behoorlijke nerds zijn, houden we er niet van te wonen in een appartement zonder internet. Dat moest dus geregeld worden. Waar men zich in Nederland een weg baant door de vergelijkingen in de consumentengids, om vervolgens, totaal verward, een kabel- dan wel adsl-abonnement te nemen op basis van een voordeel dat later vooral een nadeel blijkt te zijn, gaat dat hier uiteraard heel anders. Hier wordt internet gerund door de lokale internet-bazen, die als ware maffiosi de stad opgedeeld hebben in territoria die ze hardgrondig bewaken. (Kabel-internet is namelijk nog niet geregeld door de regering, en daarom officieel alleen beschikbaar voor bedrijven en niet voor huishoudens.) Onze buurt wordt met name bevolkt door Armenen, dus we hadden al zo'n vermoeden wie de touwtjes in handen zou hebben... Allereerst moesten we uitvinden wie er bij ons precies de baas is. Dat ging tussen neus en lippen door, tijdens het kopen van toiletpapier en lucifers bij het winkeltje op de hoek. Van het vriendelijke mannetje aldaar kregen we een smoezelig papiertje met een telefoonnummer. Eén telefoontje en een aantal dagen later stonden er inderdaad vier Armeense jongens op de stoep, gewapend met een snoer van zo'n 160 meter en wat plakband. Twee van hen verdwenen het dak op, de andere twee bleven bij ons op de bank zitten, onverstaanbare zaken in hun walkie-talkies roepend. Ik kon niet precies volgen wat er gebeurde, maar het bleef niet alleen bij ons dak en de 160 meter snoer waren schoon op aan het eind van de hele operatie, waarbij het uiteinde via de open balkondeuren het huis in gewerkt werd. (Helaas werkte het geheel niet direct naar behoren, maar morgen zouden alle problemen verholpen zijn.) Vervolgens ontfermden ze zich over de TV aansluiting. Behalve de standaard zenders als CNN, Al Jazeera, Comedy Central, MTV, Canal+ en Cartoon Network, hebben wij nu dan ook keus uit een flink aantal Russische zenders en een 4-tal 'eigen zenders', waarvan deze lieve Armenen zelf bepalen wat er te zien is. In de praktijk betekent dat 3 zenders met porno en één zender met films. Verzoeken kunnen we doorbellen op het eerdergenoemde telefoonnummer. Geen probleem als de film nog niet in de bioscoop is, werd ons verzekerd, ook dat kon geregeld worden - alleen verzoeken om Turkse films worden niet in behandeling genomen. Contant betalen vóór de eerste van de maand alstublieft. Leve de Libanese anarchie!

(oorspronkelijk geplaatst op qussa.johojournal.nl)

Het gouden nummer (en de roze schaar)

Geobsedeerd door uiterlijk vertoon? De Libanezen? Hoe kom je daar nou bij? Gisteren ging ik op pad om een Libanese simkaart voor mezelf te regelen. Eerste stop was de officiële dealer: nummers helaas op, volledig uitverkocht. Bij de tweede winkel hadden ze er nog wel. Of ik een "regular number" of een "golden number" wilde. Wat was het verschil? De prijs: een "golden number" is $20 duurder. En verder? Ik verwachtte een verhaaltje over extra mogelijkheden; voicemail, langer houdbare minuten... maar nee, niets van dat alles. Een "Golden Number" is MOOI nummer - een leuke volgorde, makkelijk te onthouden, of je geboortedatum, of... Je kunt raden dat ik met mijn praktische Hollandse inslag voor een gewoon nummer gekozen heb: +961 3 389 425.

En als je een schaar gaat kopen, dan neem je als meisje natuurlijk geen genoegen met een groen handvat - nee, dan laat je de verkoper (op eigen initiatief) 6 minuten zoeken naar het exemplaar met een roze handvat! Want stel je voor dat ie niet matcht met je sandaaltjes en je zonnebril...

(oorspronkelijk geplaatst op qussa.johojournal.nl)

Onderzoek

Het is jullie misschien niet ontgaan dat één vraag opvallend afwezig was in het vorige stukje: Wat ga je daar nou eigenlijk doen? Niet iets wat heel makkelijk uit te leggen is, dat is zeker.In het antropologisch heet het dat ik onderzoek ga doen naar "Nightlife and the legacy of the Civil War: Destruction, Violence, Beauty and Meaning in Beirut". In het niet-antropologisch betekent dat dat ik gefascineerd ben door de ogenschijnlijk enorme oppervlakkigheid en het belang van uiterlijk voor een generatie Libanese jongeren die is opgegroeid tijdens een lelijke burgeroorlog. De modieuze kleding, handtassen, schoenen en sieraden lijken niet aan te slepen, de auto's zijn groot en glimmend, en de bars en clubs doen qua aankleding en attitude niet onder voor de bars en clubs in New York / Londen / Parijs. Dit in een stad waar de helft van de gebouwen omvalt van de kogelgaten en bomkraters, en waar het gemiddelde maandsalaris rond de $800 ligt!

Er zijn drie dingen die deze tegenstelling extra interessant maken. Allereerst het bestaan van een bar (genaamd 1975), die volledige ingericht is als schuildkelder, inclusief zandzakken, kogelgaten en oorlogsmuziek, en obers die gekleed gaan in militair tenue; en een club (genaamd B018 ) die gevestigd is in een oude bunker waar ooit een massaslachting heeft plaatsgevonden, en waar grafzerken tafels zijn en doodskisten barstoelen. Verder is er de permanente dreiging van nieuwe (bom-)aanslagen, zeker in "Westers"-aandoende gebieden (grote winkelcentra, uitgaansgelegenheden), waar je voortdurend aan herinnerd wordt doordat mannen in uniform met flinke machinegeweren de kofferbakken van auto's controleren voor ze geparkeerd mogen worden, en op straat rondsluipen met 'bom-detectie-apparaten'. Wat het nachtleven zo interessant maakt als onderzoeksgebied, is het feit dat het een van de weinige plekken is in Libanon waar de scheiding van mensen plaatsvindt op basis van status (sociaal-economisch) en niet op basis van religie. Sinds de burgeroorlog is de stad (informeel) opgedeeld in verschillende wijken, waar mensen met verschillende religieuze achtergronden min of meer gescheiden van elkaar leven. In het uitgaansleven is die scheiding er niet: als je het kan betalen, dan ben je van harte welkom.

(oorspronkelijk geplaatst op qussa.johojournal.nl)

Woord vooraf

Moet je daar een hoofddoek dragen? Is het daar wel veilig? Kan je daar een beetje aan het strand liggen? Tijd voor een uitleg en ja, een klein beetje geschiedenis… Libanon is een piepklein landje: een kwart van Nederland. Ze noemen zichzelf liefkozend ‘the slut of the Middle East’, en dat heeft niet zozeer te maken met de losse moraal van de Libanezen, maar meer met de ontstaansgeschiedenis: het land is een samenraapsel van gebieden, afwisselen overheerst door de Phoeniciërs, de Arabieren, de Ottomanen, en de Fransen, om er maar een paar te noemen. Sinds 1946 is het officieel onafhankelijk, maar tot aan de Ceder-revolutie van februari vorig jaar was het met name buurland Syrië dat de touwtjes in handen had. Libanon is het enige land in het Midden Oosten met een Christelijke president. Dit is een overblijfsel van het National Pact, bedacht door de Fransen na de volkstelling in 1932, waarbij alle erkende religieuzen groeperingen (17 in totaal!) procentueel vertegenwoordigd werden in de regering (60% voor de Christenen en 40% voor de Moslims, om het grof weer te geven, met een vaste verdeling van de belangrijkste posten). Nu weet iedereen dat er inmiddels veel meer Moslims zijn dan Christen (70%-30%) i.v.m. emigratie en geboortecijfers, maar een officiële telling en dus herverdeling blijft uit, waarschijnlijk uit angst voor een nieuwe burgeroorlog. Tijdens de burgeroorlog, die duurde van 1975 tot 1990, is het hele land aan diggelen geschoten en gebombardeerd. Behalve de binnenlandse militia’s (meestal op religieuze grondslag) had ook Israel, die de PLO in de Palestijnse vluchtelingenkampen rondom Beirut en de Hezbollah in het zuiden van het land probeerde uit te schakelen daar een flink aandeel in. Interventies van onder andere de VS, de VN en Syrië zorgden uiteindelijk voor een definitieve wapenstilstand. Vóór de oorlog stond Libanon bekend als een van de meest vrije landen in de region, met name op het gebied van onderwijs, media en entertainment, en er wordt hard aan gewerkt die reputatie terug te winnen. Het nachtleven in Beirut is weer volop glitter en glamour en ook de beach-resorts doen niet onder voor die aan de Franse rivièra.

Een hoofddoek zal ik dus niet dragen, zeker niet in Beirut. Wel is het zo dat hoe verder richting het zuiden je gaat, hoe groter de invloed van Hezbollah, dus hoe bedekter de kleding. Ik zal daar ongetwijfeld nog over schrijven. In het uitgaansleven in Beirut is het eerder andersom: hoe onbedekter, hoe beter, en de rokjes zijn soms qua lengte niet van riemen te onderscheiden. Aan het strand liggen is ook geen probleem, als je tenminste de gelukkige eigenaar bent van een modieuze bikini en zonnebril, en bereid bent zo’n €20 neer te leggen voor een strandstoel. Is dat niet het geval, dan kun je terecht op de publieke stranden, waar met name mannen rondlopen, en een enkele vrouw in volledige 5-delig gewaad, inclusief hoofddoek. Is het er wel veilig? Het Ministerie van Buitenlandse Zaken meldt o.a. het volgende: “Sinds februari 2005 vond in Libanon een reeks aanslagen plaats, gemiddeld ongeveer 2 bomaanslagen per maand. Bij vrijwel alle aanslagen vielen doden en gewonden te betreuren, naast materiële schade aan auto’s, gebouwen etc. Al deze aanslagen vonden plaats in Beiroet of in de omgeving van Beiroet. Alle ongerichte aanslagen vonden plaats in christelijke wijken van Beiroet. Geen van deze reeks aanslagen was gericht op buitenlanders of buitenlandse doelen. Wel vonden aanslagen soms plaats in de nabijheid van hotels of uitgaansgebieden. U wordt aangeraden de noodzaak van een eventueel (toeristisch) bezoek aan Libanon zorgvuldig te overwegen." Dat laatste heb ik gedaan, en besloten dat ik er niet Deens genoeg uit zie om een persoonlijke bomaanslag te verdienen, dus dat ik er met een beetje mazzel vast weer heelhuids uitkom.

(oorspronkelijk geplaatst op qussa.johojournal.nl)